پرورش حس لامسه از قبل از تولد تا پنج سالگی

پرورش حس لامسه از قبل از تولد تا پنج سالگی

حس لامسه اولین حسی است که در نوزادشکل می گیرد و سبب می شود تا محیط اطرافش را درک کند، نوزاد از زمانی که در شکم مادرش است این حس در او شکل میگیرد، ما در این مقاله به زمان شکل گیری و مراحل و اهمیت ان بر کودک تثضیحات مفصل و با جزئیاتی را شرح دادیم که در شناخت این حس مهم به شما برای ارتباط بهتر با فرزندتان کمک میکند. با وب سایت مام پلاس همراه باشید و اگر سوال یا پیشنهادی داشتید در قسمت دیدگاه سایت با ما درمیون بزارید.

لامسه اولین حسی است که مدت ها قبل از بینایی و شنوایی در جنین ایجاد می شود . در واقع، برخی از گیرنده های لمسی از هفته چهارم بارداری ظاهر می شوند.

و در حدود هفته هفتم ، گیرنده های لمسی روی دهان جنین وجود دارد: هنگامی که چیزی لب هایش را لمس می کند، حرکت می کند. سپس در حدود هفته یازدهم ، گیرنده های لمسی روی صورت، کف دست ها و کف پاهای او وجود دارد 

در 12 هفتگی، رفلکس های (فعالیت های غیر ارادی) خاصی از طریق لمس ایجاد می شوند، مانند رفلکس گرفتن (دست زمانی که کف دست کودک  تحریک می شود دستش بسته می شود.) و رفلکس نقاط اصلی جنین (مثلا وقتی گوشه دهانش تحریک می شود، سر خود را به پهلو می چرخاند.

در نهایت از هفته بیستم بارداری، تمام بدن جنین به محرک های لمسی واکنش نشان می دهد.

اهمیت لمس در رشد دوران کودکی

لمس به طور کلی  با ارتباط و بیان احساسات ارتباط دارد. بچه ها خیلی زود یاد می گیرند که از لمس برای بیان نیازها، خواسته ها و احساسات خود استفاده کنند. برای مثال، یک کودک خردسال ممکن است دست مادرش را بگیرد تا چیزی را که برایش جالب است  و توجهش را جلب کرده به او نشان دهد، یا او را در آغوش بگیرد تا احساس امنیت کند . بنابراین، رشد حس لامسه در کودکان نه تنها برای رشد شناختی و حرکتی آنها، بلکه برای رشد عاطفی و اجتماعی آنها نیز مهم است.

رشد حس لامسه در کودکان در چند مرحله اتفاق می افتد که به طور کلی به شرح زیر است:

حس لامسه در کودک از تولد تا 3 ماهگی :

در این سن، نوزادان بسیار مایل به  لمسند و در درجه اول از این حس برای کشف محیط اطراف خود استفاده می کنند.

نوزاد در این مرحله به نوازش، ماساژ و شکل های مختلف  تماس فیزیکی  والدین و مراقبان خود پاسخ می دهند.

از بدو تولد تا 2 ماهگی، به طور ناخود اگاه وقتی جسمی مانند انگشتتان را در دستش قرار می دهید میتواند  دستش  را ببندد. انگشتان او به او اجازه می دهند تا جنبه های مختلف جسم (مانند سختی، وزن، بافت، دما، شکل، اندازه و غیره) را کشف کنند. بنابراین نوزاد شروع به کشف و بررسی  ویژگی های خاصی از اشیا از طریق لمس می کند. و وقتی چند بار یک جسم را لمس کرد  می تواند آن را تشخیص دهد.

3 تا 6 ماهگی :

نوزادان شروع به رشد توانایی خود برای گرفتن و دستکاری اشیا می کنند. آنها به طور خیلی زیادب  محیط خود را با لمس و نگه داشتن اشیایی با اشکال و بافت های مختلف کشف می کنند

در 6 ماه اول، کودک از دهان خود برای کشف  استفاده می کند، زیرا دهان نوزاد به لمس حساس است. لب و زبانش اطلاعات زیادی به او می دهد. به همین دلیل است که او تمایل دارد همه چیز را در دهانش بگذارد.

6 تا 12 ماهگی :

در این مرحله، نوزادان فعال تر می شوند و شروع به خزیدن، ایستادن و راه رفتن می کنند. آنها با لمس و دستکاری اشیا به کشف محیط خود ادامه می دهند و همچنین در حال زیاد کردن  توانایی خود برای هماهنگی حرکات و استفاده از دستان خود برای انجام کارهای پیچیده هستند

محرک های مختلف از محیط ا باعث ایجاد احساسات لامسه در نوزاد می شود. همین امر کمک می کند تانثزاد  از بدن خود آگاه شود و بازوها و پاهای خود را در هنگامی که حرکت میدهد و بالا و پایین میبرد درک کند. علاوه بر این، نوزاد با دست زدن به خود، اطلاعات بیشتری در مورد بدن خود پیدا می کند.

قبل از 6 ماهگی، کودک  زمانی که یک شی خارجی مثلا دست مادرش  را ااز لمس خود تشخیص نمی دهدیعنی متوجه نیست که خودش در حال لمس خودش است یا یک شی دیگز این درک در دو سال اول با بهبود بینایی او ایجاد می شود.

در 20 ماهگی کودک می تواند 2 یا 3 قسمت از بدن خود را تشخیص دهد (مثلاً دست و پا). تا تولد 2 سالگی خود ، کودک نوپا درک اساسی از بدن خود دارد. در نهایت، در 30 ماهگی، او می تواند قسمت های بیشتری از بدن خود را شناسایی کند، اما هنوز هم  اشتباه می کند.

سنین 1 تا 3 :

کودکان مهارت های حرکتی ظریف و هماهنگی خود را بیشتر افزایش  می دهند و همین  به آنها اجازه می دهد اشیای کوچکتر و ظریف تر را دستکاری کنند. آنها با لمس و دستکاری اشیا به جستجو  در محیط  اطراف خود ادامه می دهند. 

3 تا 5 سال :

در این سن، کودکان به طور کلی حس لامسه شان  به خوبی تقویت  یافته است  و قادر به تشخیص و توصیف بافت ها و احساسات مختلف هستند. آن ها با دستکاری اشیا و شرکت در فعالیت های لمسی پیچیده مانند بازی و بلند کردن اشیا کوچک  به رشد مهارت های حرکتی ظریف و هماهنگی خود ادامه می دهند

 

 چگونه حس لامسه نوزاد را به صورت روزانه تحریک کنید.

در بدو تولد، حس لامسه برخلاف بینایی و شنوایی به خوبی تقویت یافته است. حتی اگر نوزاد تقریباً ناتوان از حرکات ارادی باشد، به شدت به لمس واکنش نشان می دهد. 

محیط اطرافش را کشف می کند

حس لامسه به نوزاد این امکان را می دهد که اطلاعاتی در مورد دنیای اطراف خود دریافت کند. گیرنده های بسیاری که در زیر پوست آن قرار دارند، تعداد زیادی از احساسات را به نوزاد  منتقل می کنند. نوزاد به این وسیله گرما، سرما، فشار و درد را تشخیص دهد. کودک همچنین می تواند بافت هایی مانند نرمی خرس یا لباس خوابش را احساس کند.

با دهان و دست کشف میکند 

  نوزاد از دستان خود برای لمس و احساس کردن  اشیا  استفاده می کنند.نوزاد  نه  توان اندرا دارد که اشیا را به سمت دیگری  و نه می تواند چیزی را بگیرد تنها میتواند هایش را روی سینه یا شیشه شیر بگذارد و انگشتانش را به سمت دهانش برساند

در 6 ماه اول، کودک از دهان خود برای جستجو و کشف اشیا زیاد استفاده می کند، و لب و زبانش اطلاعات زیادی به او می دهد. به همین دلیل است که نوزاد در این سن تمایل دارد همه چیز را در دهانش بگذارد.

در حدود 3 تا 4 ماهگی، نوزاد  شروع به دراز کردن دست خود را فقط به طور تصادفی به یک جسم نزدیک کند. در حدود 4 تا 5 ماهگی، او می تواند یک شی را با هر دو دست بگیرد. در حدود 6 تا 7 ماهگی می تواند با یک دست این کار را انجام دهد.

تحریکات حسی لامسه در منزل را در وب سایت مام پلاس ببینید

تاثیر بی نظیر لمس بر کودک

لمس به کودک اجازه می دهد تا با افرادی که از او مراقبت می کنند ارتباط برقرار کند . نوزاد نسبت به حرکاتی که  نست به او می شود به ویژه حرکات والدینش و نزدیکانش، بسیار حساس است. برخی از حرکات، مانند نوازش، به او احساس خوبی می دهد که گاهی اوقات برای آرام کردن گریه او کافی است . 

لمس و نوازش والدین و سایر عزیزان در ایجاد دلبستگی و احساس امنیت در نوزاد بسیار مهم است. حضور فیزیکی والدین او علاوه بر اطمینان دادن به نوزاد، سیستم ایمنی و هورمونی او را تحریک می کند. این روی سطح رشد و هورمون های دلبستگی او تأثیر مثبتی دارد، در حالی که سطح هورمون های استرس او را کاهش می دهد.

واکنش شدید به لمس

برخی از کودکان به دلایل مختلف (مثلاً ناراحتی، درد، ترس، تعجب) نسبت به لمس واکنش بسیار شدید نشان می دهند و از آن اجتناب می کنند. اگر این مورد برای فرزند شماست، راه های دیگری برای ارائه تجربیات حسی لذت بخش بیابید. برای کشف احساساتی که دوست دارد به واکنش های او توجه کنید.

قبل از انجام یک فعالیت لمسی، توجه کودک خود را با صدای خود جلب کنید و با او تماس چشمی برقرار کنید.

به جای استفاده از یک لمس سبک مانند گرفتن دست ، لمس عمیق‌تری مانند در آغوش گرفتن، ماساژ یا فشار ملایم را امتحان کنید که می‌تواند اثر آرام‌بخشی داشته باشد.

همچنین بازی برای تحریک حس لامسه  .را  در وب سایت مام پلاس ببینید 

توسعه لمس در مراحل

از 0 تا 2 ماه

دهان، صورت، دست‌ها و پاهای نوزاد به لمس حساس هستند.

نوزاد آنچه را که خوشایند است (بافت های نرم، نوازش، ماساژ) از ناخوشایند (بافت های خشن، دست های سرد، نیش زدن) تشخیص می دهد.

در یک ماهگی، کودک با  دهان خود می تواند بافت های صاف و بافت های زبر و.... را تشخیص دهد.

نوزاد به طور غیر ارادی از یک دست یا دست دیگر استفاده می کند.

او می تواند انگشت شست خود را در دهان خود قرار دهد (م

حدود 3 ماه

نوزاد دستش را به سمت دهانش می برد و با انگشتانش بازی می کند.

او احساس اشیایی که در دستش قرار می گیرد را بهتر درک می کند و ویژگی های اشیاء (مانند نرم یا سخت، نرم یا خشن) را کشف می کند.

نوزاد می تواند ویژگی های اشیاء را با دستکاری و نگاه کردن به آنها به خاطر توانایی خود در هماهنگی لمس و بینایی تشخیص دهد.

حدود 4 ماه

نوزاد تقریباً تمام اشیاء را به دهان خود می گیرد  نوزاد در این  انگشتان خود را می مکد.

حدود 4 یا 5 ماهگی دست هایش را دراز می کند تا یک شی را بگیرد.

حدود 5 ماه

به عنوان مثال، کودک بدن خود را با آوردن دست هایش به سمت پاهای خود یا پاهایش به سمت دهانش جستجومی کند.

حدود 6 ماه

نوزاد سعی می کند با دستانش اشیا را بگیرد.

او دوست دارد اسباب بازی ها و اشیاء مختلف را دستکاری کند: 

نوزاد در شش ماهگی اجسام را با لمس کف دست و انگشتانش بررسی می کند.

حدود 7 یا 8 ماه

حرکات کودک قاطعانه تر و مطمئن تر می شود.او یک شی با اندازه متوسط ​​مانند یک مکعب چوبی را از یک دست به دست دیگر منتقل می کند.

نوزاد به ابعاد اجسام و شکل آنها علاقه مند است و مجذوب اشیایی است  که ویژگی های خاصی دارند. 

نوزاد  در این دوره جسمی را بین انگشت شست و چهار انگشت دیگرش می گیرد.

حدود 9 یا 10 ماه

کودک شروع به گرفتن اشیاء بین انگشت شست و سبابه می کند.

او متوجه می‌شود که وقتی دیگر اشیا را نمی‌بیند، به این معنی نیست که وجود ندارند به همین دلیل شروع به جستجوی آنان میکنند 

حدود 10 یا 11 ماه

جستجوی  او دقیق تر می شودو  دوست دارد انگشتانش را از جاهای مختلف  عبور دهد، اشیاء را برمی گرداند و تکان می دهد تا ببیند چیزی داخل آن هست یا نه

حدود 12 ماه

کودک اکنون در مورد بافت ها ی اشیا بسیار کنجکاو است و دوست دارد بافت های جدید را دستکاری کند:و تفاوت بین نرم و زبر و... را تشخیص دهد

تماس پوست به پوست(مراقبت از کانگرو) 

تماس پوست به پوست که "مراقبت از کانگورو" نامیده می شود، یک فعالیت لمسی مهم است، تماس پوست به پوست شامل در آغوش گرفتن نوزاد  در حالی  که پوست آنها  پوست والدین یا مراقب آنان است، این نوع مراقبت به عنوان مراقبت کانگورو شناخته  شده است . این  نوع لمس تاثیری بیش از یک نوازش ساده دارد . در این نوع تماس مادر یا مراقب بجز یک پوشک چیزی تن کودک نمیکند

آن بیگلو، یک محقق رشد، هنگام مصاحبه با مجله علمی امریکن، موارد زیر را در مورد تماس پوست به پوست توضیح داد.

تماس پوست به پوست برای نوزادان بسیار آرام بخش است. هنگامی که تماسپوستی با کودک برقرار میشود نوزاد  کمتر گریه می کنند و بهتر می خوابند. .

یکی از عوامل واقعا جالب این است که بعد از زایمان، ناحیه پوست روی سینه مادر دمای بالاتری نسبت به بقیه بدن دارد و یک ناحیه گرم برای قرار دادن نوزاد برای مراقبت پوست به پوست ایجاد می کند. مادر می تواند گرما را برای کودک خود تنظیم کند، به این معنی که دمای مادر در پاسخ به دمای بدن کودک تغییر می کند.